Wie mij een beetje kent, weet dat ik een grote passie heb voor boeken. Sinds ik met naaien begon, is mijn collectie boeken uitgebreid met naaiboeken maar ook boeken over kostuumgeschiedenis, mode, stoffen… Van mijn broer kreeg ik voor mijn verjaardag een geweldig boek cadeau: ‘Fashion Victims: the dangers of dress Past en Present’. Een boek over kledij en haar gevaren, van ontvlambare stoffen, niet-aangepaste vormen, toxische hoedenmakerij tot gevaarlijke kleurstoffen. Over die kleurstoffen wil ik het vandaag graag hebben. Wij zijn het gewend kledij in felle kleuren te dragen en deze dan nog eens elk seizoen in te ruilen voor andere kleuren. Maar ooit wat het anders…

Felle kleuren waren een voorrecht van de rijke klasse die de middelen had om het dure verfproces te betalen en hun kledij te behoeden voor het klimaat, het vuil en het afdragen. De lagere klassen droegen kledij die ofwel niet, ofwel met natuurlijke grondstoffen was gekleurd. Uienschillen, rode bieten, rode kool, bosbessen, spinazie, goudsbloem… vormden de basis van een aantal vale kleuren, nu vaak liefelijk pastelkleuren geheten. Met de industriële revolutie en de opkomst van de synthetische verfstoffen werd gekleurde kleding veel toegankelijke voor de midden- en lagere klassen, echter niet zonder gevaar.

Zo werd felgroen een echte trend in het Victoriaanse tijdperk ( 19^e eeuw) dankzij de toevoeging van arsenicum aan de bestaande groene verven. Dames waren dol op de felgroene gewaden en wilden er ook graag een groene hoofdtooi bij waarvan de blaadjes met de hand geverfd waren om nog levendiger over te komen. De dood van een ontwerpster van dergelijke hoofdtooien in Londen in 1861 bracht de gevaren van de felgroene verfstof aan het licht. Sommige hoofdtooien bevatten een dosis om 20 personen mee te vergiftigen, bij de felgroene gewaden was het zelfs een veelvoud. Het duurde echter nog een hele tijd voor de verfstof helemaal verboden werd. En tot op vandaag leeft de mythe van het giftige groen voort. Zo zal je bij het modehuis Chanel bijna geen groen vinden. Coco Chanel, geboren eind 19^e eeuw, kende de verhalen en gebruikte o.a. uit bijgeloof geen groen. De mythe werd door haar opvolgers grotendeels in stand gehouden.

De eerste synthetische kleurstof op basis van alinine was mauveïne, een paarse kleurstof die per toeval ontdekt werd door een student die kinine probeerde te maken. Tot dan was paars de moeilijkste en duurste natuurlijke kleur en daarom ook voornamelijk enkel betaalbaar voor de happy few aan de koninklijke hoven. In de loop van de 19^e eeuw werden ook andere synthetische kleurstoffen zoals magenta (rood), fuchsia, paars-roze en blauw ontwikkeld. De verfstoffen werden levendig gemaakt door de toevoeging van arseenzuren of kwiknitraat die soms niet uit het eindproduct werden gewassen. De gevaarlijke producten kwamen zo allereerst in contact met de huid van de ververs en veroorzaakten de meest vreselijke huidziektes. Bij de dragers waren, in tegenstelling van wat wij zouden denken, vooral de kinderen en mannen de slachtoffers van de synthetische kleurstoffen. Door hun actief leven kwam hun zweet sneller in contact met de gekleurde stoffen. Bovendien was rood een populair kleur voor de sokken en hemden van mannen in de werkende klasse.

Ook vandaag nog geldt de regel dat je beter je kleren eerst wast na aankoop alvorens deze aan te trekken. De kleren die we bij ons in de meeste grote ketens aantreffen zijn behandeld met een geurloos gas om beschimmeling en verkreuking tegen te gaan. Ze worden bovendien gemaakt in landen waar de regelgeving rond het gebruik van chemische stoffen in de textielindustrie niet zo gereglementeerd is als bij ons en kunnen dus nog sporen van chemische producten bevatten.

Maar natuurlijk is het nog beter een mooie (gewassen stof) zelf te verwerken tot een kledingstuk. Geen chemische producten en een resultaat om trots op te zijn!

Tot blogs,

Tatiana