Je ziet ze vandaag overal in het modebeeld, vrolijke streepjesstoffen verwerkt tot een toffe jumpsuit, een zwierige maxijurk of een elegant herenkostuum. Waarom je ze draagt of hoe je ze draagt, daar stelt vandaag niemand meer vragen over. Wij gebruiken de streepjesstoffen vooral om onze individuele smaak te benadrukken. Ik ontdekte echter dankzij een boekje van historicus Michel Pastoreau  (L‘étoffe du diable: une histoire des rayures et des tissus rayés’) dat kledij met strepen niet altijd zo positief werd benaderd.

In de Middeleeuwen moesten bepaalde groepen aan de rand van de maatschappij soms verplicht kledij of een accessoire met tweekleurige strepen dragen. Deze strepen waren vaak horizontaal of schuin. In Duitsland waren dat vooral de bastaards, de kreupelen, de leprozen en de veroordeelden, in het zuiden van Europa eerder de prostituees (gestreept kleed), de clowns (gestreepte hoed) en de beulen (gestreepte kap). Deze werden aanzien als kinderen van de duivel aangezien de duivel ook vaak werd afgebeeld met gestreepte kledij.  De literaire teksten van die tijd beschrijven hun ‘slechteriken’ in gestreepte kledij: overspelige vrouwen, disloyale broers, respectloze zonen, gemene dwergen… Ook bepaalde Bijbelse figuren die verraad pleegden, werden afgebeeld met gestreepte kledij: Judas, Cain Saul en Salomé. In de Middeleeuwse maatschappij was de link tussen de streep en het idee van diversiteit absoluut negatief. De gemiddelde Middeleeuwse burger wilde zeker niet opvallen met zijn kledij.

 

Het tij keerde langzaam maar zeker vanaf de 16^e eeuw. Niet alle strepen waren slecht, men geloofde ook dat er goede strepen waren die de sociale status van de drager versterkten. De strepen werden verticaler en meerkleurig en vonden al snel hun weg naar andere groepen. Zo ging het huispersoneel van een landheer gestreepte kledij dragen in de kleuren van het wapenschild van hun landheer. Een van die gewoontes heeft lange tijd overleeft en vinden we vandaag nog terug in de strips van Kuifje waar Nestor, de bediende van Kapitein Haddock, steeds een zwart-geel gestreepte vest aanheeft.

 

Maar de echte ‘streep’ revolutie kwam er op het einde van de 18^e eeuw. De Amerikaanse revolutie en later de Franse Revolutie veroorzaakten een stormloop op kledij, textiel en emblemen in de kleuren van de respectievelijke vlaggen. Het dragen van een kledingstuk afgewerkt met de tricolore getuigde van politieke moed en individuele vrijheid. Voor de eerst werd duidelijk dat de drager van streepjeskledij om het even welke status kon hebben. Denk maar aan de brede en contrasterende kleuren van de gevangenispakken uit de 19^e eeuw.

 

In de 19^e en 20^e eeuw won de streep steeds meer terrein en werd deze ook gebruikt voor ondergoed, nachthemden en pyjama’s, waar voorheen enkel wit en ecru geassocieerd werden met hygiëne. Om de overgang enigszins aanvaardbaar te maken werd het wit eerst gemengd met pasteltinten alvorens over te gaan tot fellere kleuren. Met de opkomst van het toerisme aan de kust won de ‘marine’streep (Bretonstreep) ook aan populariteit en verschoof deze van de kledij van scheepslui naar de bad- en zwemkledij op het strand, en naar de stof van strandzetels en -parasols.

 

Nu zien we allerhande strepen in het straatbeeld. We kunnen ze dragen zonder vooroordelen, zonder schrik om als verstotene bekeken te worden. Dus dames en heren, wat houdt u nog tegen? Lang leve de streep!

Tot schrijfs,
Tatiana

PS: ben jij nieuwsgierig om de herkomst van bepaalde kledingstukken te kennen, laat het me gerust weten. Ik zoek leuke insteken voor een volgende zoekactie in de historische archieven!